«Ο τελευταίος μοναχός των Στροφάδων. Αναφορά από ένα άγνωστο νησί του Ιονίου»

Άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών παραβρέθηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου των Ρόμπερτ Μακέιμπ και Κατερίνας Λυμπεροπούλου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Culture

03 Δεκ 2018

Σάντρα Μαρινοπούλου, Ρόμπερτ Μακέιμπ, Κατερίνα Λυμπεροπούλου

Γέμισε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης από ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, οι οποίοι έδωσαν το «παρών» στην παρουσίαση του βιβλίου των Ρόμπερτ Μακέιμπ και Κατερίνας Λυμπεροπούλου «Ο τελευταίος μοναχός των Στροφάδων. Αναφορά από ένα άγνωστο νησί του Ιονίου» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Το βιβλίο, το οποίο περιλαμβάνει φωτογραφίες του Robert McCabe και έρευνα της δημοσιογράφου Κατερίνας Λυμπεροπούλου, αναφέρεται στο μοναδικό οχυρωμένο μοναστηριακό συγκρότημα, με χρονικές ρίζες στον 13ο αιώνα, στη βραχονησίδα Σταμφάνη των Στροφάδων Νήσων στο Ιόνιο. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα δύο μικρά νησιά των Στροφάδων έχουν ιδιαίτερη οικολογική σημασία και έχουν καταχωρηθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000, ως περιοχές ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας, έχουν χαρακτηριστεί ως καταφύγιο άγριας ζωής, καθώς και περιοχή προστασίας της φύσης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.

Οι μαρτυρίες του πατέρα Γρηγόρη, του τελευταίου μοναχού του νησιού, λίγο πριν φύγει από τη ζωή, έχουν καταγραφεί στις σελίδες του βιβλίου και συγκλονίζουν: «Αν δεν στερεωθεί ο Πύργος πιο μόνιμα, στον πρώτο σεισμό θα καταρρεύσει. Κι αν πέσει τώρα, είναι χαμένη υπόθεση. Αυτά δεν μπορούν να ξαναχτιστούν. Κανένας δεν μπορεί να χτίσει κάτι τέτοιο τώρα». Τα λόγια του αποδείχτηκαν άκρως προφητικά. Λίγους μήνες, αφού έφυγε από τη ζωή ο ιερομόναχος, «φρουρός» του μοναστηριακού συγκροτήματος, ο οποίος έζησε επί 38 χρόνια ουσιαστικά μαζί με τον Θεό στη βραχονησίδα Σταμφάνη των Στροφάδων Νήσων, έρχονται οι σεισμοί του Οκτωβρίου του 2018 για να προκαλέσουν σοβαρότατες ζημιές στο μνημείο. Μια καταστροφή που προσέδωσαν στο συγκεκριμένο βιβλίο τον χαρακτήρα ιστορικού τεκμηρίου..

Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα, Ρόμπερτ Μακέιμπ, Κατερίνα Λυμπεροπούλου

Ωστόσο, μία μικρή αρχή για την αποκατάστασή του φαίνεται να διαγράφεται. Όπως αναφέρθηκε κατά την παρουσίαση του βιβλίου, σήμερα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, από εκπρόσωπο του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, έχουν εξασφαλιστεί 3,5 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους ώστε να μπορεί να γίνει μία πρώτη προσπάθεια αναστήλωσης για τον πύργο, την ίδια στιγμή που συνεχίζεται η προσπάθεια εξεύρεσης και άλλων πόρων.

Κώστας Βαρώτσος, Πέτρος Νομικός, Σάντρα Μαρινοπούλου

Κατά την παρουσίαση του βιβλίου που πραγματοποιήθηκε στο Auditorium του ιδρύματος η πρόεδρος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Σάντρα Μαρινοπούλου, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Ο Ρόμπερτ Μακέιμπ αγαπάει τη χώρα μας όσο λίγοι. Έχει οργώσει την Ελλάδα σπιθαμή προς σπιθαμή, αιχμαλωτίζοντας με τον φακό του τις πιο άγνωστες και απομακρυσμένες γωνιές της. Ξεχασμένα μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι, μοναδικά φυσικά τοπία, αλλά και χαμένες καθημερινές ανθρώπινες ιστορίες […] Συνοδοιπόρος σε αυτό το ταξίδι η Κατερίνα Λυμπεροπούλου, που με την έρευνα, τις συνεντεύξεις, τη διεισδυτική της πένα έδωσε λόγο και φωνή στις φωτογραφίες, τις ζωντάνεψε. Οι μαρτυρίες του πατέρα Γρηγόρη, του τελευταίου μοναχού του νησιού, λίγο πριν πεθάνει, συγκλονίζουν. Το ίδιο και οι ιστορίες του βαρκάρη που έφερνε προμήθειες, όπως κι αυτές του φαροφύλακα και των άλλων πρωταγωνιστών του βιβλίου».

Άννα Μακέιμπ, Ντόλλα Νομικού

Από την πλευρά του, ο κ. Μακέιμπ, αφού έκανε μία μικρή παρουσίαση του περιεχομένου του βιβλίου με τη βοήθεια εικόνων και φωτογραφιών, μίλησε για τους στόχους της νέας έκδοσης: «Να δοθεί προσοχή σε ένα πολύ σημαντικό, σήμερα εγκαταλειμμένο, μνημείο, αλλά και ένας φόρος τιμής στον πατέρα Γρηγόριο, καθώς και μία αίσθηση του πώς μπορεί να ήταν η ζωή στο μοναστήρι μέσα από τις μαρτυρίες που καταγράφονται στο βιβλίο».

Ευγενία Χριστοδουλάκου, Ελένη Παπαδημητρίου

«Σήμερα, μετά τους σεισμούς, βρίσκουμε την ευκαιρία με την παρουσίαση αυτού του βιβλίου να θυμίσουμε πρώτα σε αυτούς που έχουν την υποχρέωση από το κράτος και περάσανε τόσα πακέτα Ντελόρ, ΕΣΠΑ κ.ά., πού πήγαν και δεν μπόρεσαν να φτιαχτεί ένα μνημείο τέτοιου βεληνεκούς;», αναρωτήθηκε ο μητροπολίτης Δωδώνης, πρώην Ζακύνθου, Χρυσόστομος, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του. Ενημέρωσε, δε, ότι το 2008, «με χρήματα που τα χρωστάμε ακόμα, φτιάξαμε μία μελέτη αρτιότατη, που εκπόνησε το Πολυτεχνείο της Πάτρας και την οποία πέρασε το ΚΑΣ αυθημερόν γιατί είχε τελειότητα. Δέκα χρόνια χτυπώ την πόρτα των αρμοδίων και των φιλάνθρωπων, αλλά χωρίς αποτέλεσμα», τόνισε.

Τάκης Μαυρωτάς, Αννα Πατάκη

Στη συνέχεια τον λόγο πήραν: η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Χριστίνα Μερκούρη, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πάτρας και κύριος μελετητής -από το 2006 έως το 2008- του ερευνητικού προγράμματος με αντικείμενο τη μελέτη αποκατάστασης του ιστορικού καστρομονάστηρου των Στροφάδων Σταύρος Μαμαλούκος και η δρ. Αειφορίας και μέλος του ΔΣ του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, Χαρίκλεια Μινώτου η οποία, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Στα δύο μικρά νησιά των Στροφάδων φύονται περισσότερα από 250 είδη φυτών, ένα μοναδικής σημασίας αμιγές δάσος από αιωνόβιους κέρδους, ενώ μεγάλη είναι η σπουδαιότητά τους ως πέρασμα μεταναστευτικών πτηνών την άνοιξη, περίοδο κατά την οποία έχουν καταγραφεί περισσότερα από 150 είδη πουλιών, αριθμός που αντιστοιχεί στο 36% των ειδών της Ελλάδας».

01 Ρίτσαρντ Τζάκσον, Πρόεδρος του Κολλεγίου Αθηνών – Κολλεγίου Ψυχικού με τη σύζυγό του και τον Στέλιο Μιχαλόπουλο

Τέλος, η Κατερίνα Λυμπεροπούλου, αφού εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της στον Ρόμπερτ και στη Ντίνα Μακέιμπ, αλλά και σε όλους τους συντελεστές του βιβλίου, έδωσε τον … λόγο στον ίδιο τον πατέρα Γρηγόριο, αλλά και στους υπόλοιπους πρωταγωνιστές του βιβλίου, μεταφέροντας κατά την ομιλία της μερικές από τις διηγήσεις τους που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το σημαντικό βιβλίο.