Ίδρυμα Θεοχαράκη: Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας εγκαινίασε την έκθεση του Κώστα Τσόκλη, ο οποίος φέτος γιορτάζει τα 90 του χρόνια

H Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε μια σεμνή τελετή που πληρούσε όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας για τον κορωνοϊό, εγκαινίασε στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη την έκθεση με τίτλο «Κώστας Τσόκλης. Ζωγραφική. Όρια και Υπερβάσεις», η οποία πραγματοποιείται με την ευκαιρία των 90 χρόνων από τη γέννησή του αγαπημένου καλλιτέχνη. Αξίζει να αναφερθεί πως πρόκειται για την 122η ατομική έκθεσή του.

Culture

09 Σεπ 2020

Ο Βασίλης Θεοχαράκης και ο Κώστας Τσόκλης ξεναγούν την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου στην έκθεση «Κώστας Τσόκλης. Ζωγραφική. Όρια και Υπερβάσεις».

Η απουσία των προσκεκλημένων, λόγω της πανδημίας -με εξαίρεση τις οικογένειες των κυρίων Βασίλη Θεοχαράκη και Κώστα Τσόκλη και τους συλλέκτες-, δεν μείωσε στο ελάχιστο τη λαμπρότητα των εγκαινίων της έκθεσης «Κώστας Τσόκλης. Ζωγραφική. Όρια και Υπερβάσεις», τα οποία τέλεσε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Πρόκειται για μια ξεχωριστή έκθεση, η οποία σχεδιαζόταν εδώ και μήνες από το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη προκειμένου να συμπέσει με τη συμπλήρωση των 90 χρόνων από τη γέννηση του σπουδαίου καλλιτέχνη.

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου με φόντο τα έργα της έκθεσης

Η τελετή ξεκίνησε με χαιρετισμούς του προέδρου του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη, Βασίλη Θεοχαράκη και της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία μεταξύ άλλων τόνισε: «Τιμάμε σήμερα έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του καιρού μας, έναν διεθνή εικαστικό, έναν πολυσχιδή και τολμηρό πειραματιστή. Ο Κώστας Τσόκλης κονταροχτυπήθηκε με όλα τα εκφραστικά μέσα: με τη ζωγραφική, τη γλυπτική, το σχέδιο, τη φωτογραφία, τις κατασκευές, το βίντεο, το assemblage, την performance, το φως και τον ήχο. Συνομίλησε, επηρεάστηκε, απέκλινε και συγκρούστηκε με πλήθος από διεθνή καλλιτεχνικά κινήματα, από τον μοντερνισμό ως τον νεορεαλισμό και από την άρτε πόβερα ως τον μινιμαλισμό.

Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τη σύζυγό του, Μαρίνα

Δημιούργησε ένα έργο μεγάλης σημειολογικής πυκνότητας και συγκινησιακής έντασης, το οποίο συνεχώς ανανεώνεται, αμφισβητεί τον εαυτό του, ανακαθορίζεται, επανεφορμά… Ένα έργο ενορατικό, που εγκολπώνεται στοιχεία της μουσικής, της αρχαιολογίας, της τεχνολογίας, της επιστήμης προκειμένου να μιλήσει για την ανθρώπινη περιπέτεια…».

Ο επιμελητής της έκθεσης και διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Τάκης Μαυρωτάς ξεναγεί την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην έκθεση

Στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυναν το γενικός διευθυντής του Ιδρύματος, Φώτης Παπαθανασίου και ο επιμελητή της έκθεσης και διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος, Τάκης Μαυρωτάς, ο οποίος επισήμανε: «Ο Κώστας Τσόκλης, πολύτροπος λειτουργός του πνεύματος και της τέχνης, ανήκει στους κορυφαίους εννοιολογικούς δημιουργούς της σύγχρονης τέχνης μας και με το έργο του σηματοδοτεί την εδραίωση και την εξέλιξή της.

Η Μαρίνα Μήλιου-Θεοχαράκη με τον εξάδελφό της Δημήτρη Παπαδόπουλο-Θεοχαράκη και τη θεία της, Ντένη Θεοχαράκη

Η βαθιά του ενόραση τον οδηγεί, από το 1955 έως σήμερα, στη μετατροπή του πραγματικού σε φανταστικό και του αόρατου σε ορατό, καθώς επιχειρεί αδιάκοπα να κατακτήσει μια προσωπική πλαστική έκφραση, γεμάτη από ποιητική ένταση και φιλοσοφική δύναμη. Τολμηρός και θαρραλέος, παλεύει με τις αξίες και τα όρια της ζωγραφικής για την ολοκλήρωση του πολυεπίπεδου έργου του, το οποίο καθρεφτίζει το οξυδερκές του πνεύμα. Ο Τσόκλης, στα ενενήντα του χρόνια, συναντά για μια ακόμη φορά τον αγέραστο εαυτό του στην εκατοστή εικοστή δεύτερη ατομική του έκθεση, στο Ιδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη, σε μια σύνοψη κορυφαίων του έργων, με τόση ομορφιά, που σχεδόν σου κόβεται η ανάσα, πείθοντάς μας ότι η τέχνη του είναι αδιαμφισβήτητα αχώριστη από τη ζωή του.

Ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος, Φώτης Παπαθανασίου με τους Νότη Μπερνίτσα, Βασίλη Θεοχαράκη και Δόμνα Μπερνίτσα

Ο ίδιος εκφράζεται πάντα ελεύθερα, γιατί ελεύθερο είναι και το πνεύμα του. Ο ίδιος, εξάλλου, διαρκώς ανανεώνει την τέχνη του, την έκφραση των έργων του και αποκαλύπτει, με άμεσο και αληθινό τρόπο, τον οραματικό του κόσμο. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο, που μεγαλώνει τον κόσμο μας, αφού, με την καθαρότητά του, προσεγγίζει τον ιλιγγιώδη πόνο της ζωής και τις χαρές που την κάνουν να αξίζει.»

Η Μαρίνα Μήλιου-Θεοχαράκη με τη μητέρα της Αννίτα Θεοχαράκη, τη Μάγια Τσόκλη και τον Αλέξανδρο Κουρή

Η τελετή ολοκληρώθηκε με την ευχαριστήρια υπόκλιση του Κώστα Τσόκλη, ο οποίος προτίμησε να σιωπήσει, απολαμβάνοντας το δυνατό χειροκρότημα των παρευρισκομένων. Την έκθεση συνοδεύει ομότιτλος δίγλωσσος κατάλογος με χαιρετισμό του προέδρου του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη, Βασίλη Θεοχαράκη, και κείμενα του Τάκη Μαυρωτά, διευθυντή Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη, και της Χρυσάνθης Κουτσουράκη, διευθύντριας του Δημοτικού Ιδρύματος-Μουσείου Κώστα Τσόκλη.

Δημήτρης Ζεβελάκης, Ανδρέας Μάνεσσης

Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς Βοηθός επιμελητή έκθεσης: Μαρίνα Μήλιου Θεοχαράκη

Διάρκεια έκθεσης: 7 Σεπτεμβρίου – 8 Νοεμβρίου 2020 Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Κυριακή 10:00-18:00 Πέμπτη 10:00-20:00 (Οκτώβριος-Μάιος)

Τάκης Μαυρωτάς (επιμελητής της έκθεσης), Χρυσάνθη Κουτσουράκης (διευθύντρια του Δημοτικού Ιδρύματος-Μουσείου Κώστα Τσόκλη στην Τήνο), Νίκος Φινοκαλιώτης, Κώστας Τσόκλης

Λίγα λόγια για τον Κώστα Τσόκλη γεννήθηκε το 1930 και έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Αθήνα. Από τα 10 του χρόνια μέχρι τα 15, έζησε τον πόλεμο, τη γερμανική κατοχή και τον εμφύλιο. Από τα 14 μέχρι τα 18 του δούλεψε ως βοηθός σπουδαίων μαστόρων στα ντεκόρ των κινηματογράφων^.Στα 18 του, μπήκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου για 6 χρόνια διδάχτηκε μια τυπική ακαδημαϊκή Τέχνη, χωρίς καλλιτεχνικές εξάρσεις και κάτω από άθλιες οικονομικές συνθήκες. Στα 24 του υπηρέτησε για δύο χρόνια τη στρατιωτική του θητεία. Σ’ αυτά τα δύο χρόνια όμως έκανε δύο-τρία θαυμάσια έργα ζωγραφικής, έμαθε ιταλικά και κέρδισε μια τρίχρονη κρατική υποτροφία, που του επέτρεψε να φύγει από την Ελλάδα σαν πολιτιστικός μετανάστης. Το 1957 παντρεύτηκε τη Φάνια Καπλανίδου με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη δημοσιογράφο, Μάγια Τσόκλη.

Μάγια Τσόκλη, Μαρίνα Λαμνπράκη-Πλάκα

Για 11 χρόνια έζησε στη Ρώμη και το Παρίσι. Εκεί όμως γύρω στο 1964-65, κάτι μέσα του άλλαξε χωρίς να μπορεί να το προσδιορίσει και ενώ μέχρι τότε όλα για εκείνον στη ζωή και στην Τέχνη, ήταν συμπτωματικά και αυθόρμητα, μετατράπηκαν έξαφνα σε συνειδητά και ηθελημένα. Άρχισε να ελέγχει τα αισθήματά του, τις επιθυμίες του, το έργο του. Και τότε απρόσμενα ήρθε η επιτυχία. Μια επιτυχία που την χρωστάει στoν Μάικλ και την Ιλεάνα Σονάμπεντ αλλά και σε κάποιους ακόμα έμπορους τέχνης, που πίστεψαν σε εκείνον.

Η Μαρίνα Μήλιου Θεοχαράκη με τη γιαγιά της Μαρίνα Θεοχαράκη

Το Βέλγιο, η Ιταλία και η Γερμανία τον στήριξαν και άρχισαν να αγοράζουν έργα του, να γράφουν για εκείνον, να οργανώνουν εκθέσεις, να γίνονται φίλοι του. Το 1971, φεύγει για το Βερολίνο, όπου έζησε, δούλεψε και εξέθεσε για 18 μήνες. Το 1971- 1972 έζησε με τη δεύτερη σύζυγό του Ελένη, και τη Μάγια την κόρη του, στο Βερολίνο με υποτροφία της DAAD (Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών ιδρύθηκε το 1925)

O Νότης και η Δόμνα Μπερνίτσα της δικηγορικής εταιρείας Bernitsas Law

Όταν επέστρεψε στο Παρίσι, μπήκε στη ζωή του ο Αλέξανδρος Ιόλας. Ο Κώστας Τσόκλης για 12 ολόκληρα χρόνια, ζούσε μεταξύ Παρισιού και Αθήνας, αμελώντας σταδιακά τη διεθνή του παρουσία και τονίζοντας την παρουσία του στην Ελλάδα.

Το 2010, άνοιξε στην Τήνο το «Δημοτικό Ίδρυμα-Μουσείο Κώστα Τσόκλη». Εκεί διοργανώνει κάθε χρόνο μαζί με τη Χρυσάνθη Κουτσουράκη, η οποία διευθύνει το Μουσείο, και εκθέτει και μια άλλη περίοδο της δουλειάς του, πράγμα που τον βοηθάει στην αυτογνωσία και τον φέρνει σε επαφή με ένα άλλο κοινό που δεν το είχε μέχρι τότε γνωρίσει.