Διαδικτυακή Ημερίδα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τον Παιδικό καρκίνο

Στόχος της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση στην ελληνική επιστημονική κοινότητα, και το ελληνικό κοινό, των δύο νέων Συστάσεων της UNESCO για την «Ανοιχτή Επιστήμη» και την «Τεχνητή Νοημοσύνη», που υιοθετήθηκαν τον Νοέμβριο του 2021. Κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες, διεθνώς καταξιωμένοι, αποδέχτηκαν την πρόσκληση της Πρέσβεως Καλής Θελήσεως της UNESCO Μαριάννας Βαρδινογιάννη και με τη συμμετοχή τους έστειλαν ένα δυνατό μήνυμα πως αν η επιστήμη και οι σύγχρονες τεχνολογίες, που ξεπερνούν τον ανθρώπινο νου, αξιοποιηθούν σωστά, διαμοιραστούν δίκαια και οριοθετηθούν με γνώμονα την Ηθική και τον Άνθρωπο, τότε θα χρησιμεύσουν ως πολύτιμα «όπλα» απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας, ανάμεσα τους και στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Για αυτό άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά τόνισε η κυρία Βαρδινογιάννη «η παρουσίαση των Συστάσεων έγινε τη συμβολική Παγκόσμια Ημέρα για τον παιδικό καρκίνο. Για να σταλεί ένα δυνατό μήνυμα αισιοδοξίας πως ο παιδικός καρκίνος πρέπει και μπορεί να νικηθεί».

«Το στοίχημα είναι να κατορθώσουμε να προσαρμόσουμε τους σύγχρονους μετασχηματισμούς στις ανθρώπινες αξίες και ανάγκες» Την έναρξη της εκδήλωσης κήρυξε με χαιρετισμό της η Α.Ε. η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία συνεχάρη την κυρία Βαρδινογιάννη για την σπουδαία πρωτοβουλία, χαρακτηρίζοντάς την «πρωτοπόρο στην προσέγγιση των νέων προκλήσεων της εποχής μας», και τόνισε: «Σ’ αυτήν τη νέα, εν πολλοίς αχαρτογράφητη περίοδο που διανύουμε, ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά και επιστημολογικά διακυβεύματα είναι η διαχείριση της επιστημονικής γνώσης, η ελεύθερη πρόσβαση στις ανακαλύψεις της, ο δίκαιος και δημοκρατικός διαμοιρασμός της και κυρίως η διαφύλαξη και περαιτέρω ενίσχυση της ανθρωποκεντρικής της κατεύθυνσης. Καμιά τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη και καμιά δεν είναι απαλλαγμένη από απειλές. Γι’ αυτό και είναι τόσο σημαντικός ο διάλογος κοινωνίας και επιστήμης στη χώρα μας, η ενημέρωση σχετικά με τις ευκαιρίες αλλά και τους κινδύνους που δημιουργεί η νέα τεχνολογία και συγκεκριμένα η τεχνητή νοημοσύνη. Το στοίχημα είναι να κατορθώσουμε να προσαρμόσουμε τους σύγχρονους μετασχηματισμούς στις ανθρώπινες αξίες και ανάγκες. Η Ανοιχτή Επιστήμη προάγει τη διαφάνεια και την διεπιστημονικότητα, καθιστά τα επιστημονικά ευρήματα πιο αποδοτικά και αξιόπιστα και συμβάλλει στην ανάπτυξη της καινοτομίας και την επίλυση κρίσιμων και παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η καταπολέμηση του παιδικού καρκίνου, με την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην αναγεννητική ιατρική».

«Να εξασφαλίσουμε μια επιστήμη με ανθρώπινο πρόσωπο και ηθικό πρόσημο» Η Πρόεδρος του ομώνυμου Ιδρύματος, και του Σωματείου «ΕΛΠΙΔΑ», Μαριάννα Βαρδινογιάννη στην εισαγωγική της ομιλία τόνισε ότι τόσο η Ανοιχτή Επιστήμη, όσο και η Τεχνητή Επιστήμη μπορούν να καταστούν πολύτιμα «όπλα» απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας, όπως είναι ο καρκίνος, υπογραμμίζοντας ωστόσο την ανάγκη οριοθέτησης και σωστής χρήσης των νέων τεχνολογιών: «Δεν είναι τυχαία η επιλογή μας να παρουσιάσουμε τις συστάσεις της UNESCO για αυτά τα πρωτοπόρα ζητήματα, σήμερα, που γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα κατά του παιδικού καρκίνου. Μέσα από αυτή την εκδήλωση στρέφουμε το βλέμμα στο μέλλον, με την καρδιά και την σκέψη μας κοντά σε όλα τα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο, για να στείλουμε ένα δυνατό μήνυμα αισιοδοξίας: ότι η Ανοικτή Επιστήμη και η τεχνητή νοημοσύνη γίνονται τα νέα όπλα στη μάχη των παιδιών μας για να κερδίσουν τη ζωή. Η Σύσταση της UNESCO για την Ανοικτή Επιστήμη σηματοδοτεί την έναρξη μιας εποχής ωριμότητας στην οποία εισέρχεται η ανθρωπότητα για την απελευθέρωση της επιστημονικής γνώσης και την ισότιμη πρόσβαση σε αυτήν. Από την άλλη πλευρά, η ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης με τις θαυμαστές δυνατότητές της που ξεπερνούν κάθε φαντασία, ανοίγει νέους ορίζοντες σε όλους τους τομείς. Μια νέα πραγματικότητα, που δημιουργεί την αναγκαιότητα νέου νομοθετικού πλαισίου και νέας δεοντολογίας, ενώ ταυτόχρονα επιβάλλει την εκπαίδευση όλων μας στα νέα δεδομένα. Μόνον έτσι θα καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε μια επιστήμη με ανθρώπινο πρόσωπο και ηθικό πρόσημο. Στην υπηρεσία του ανθρώπου και του πλανήτη μας, και όχι το αντίθετο, που θα συμβάλει στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και θα διαφυλάξει την ανθρωπότητα από μια ανεξέλεγκτη πορεία προς το μέλλον. Οι δύο συστάσεις της UNESCO που σήμερα σας παρουσιάζουμε είναι το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα εποχή ασύλληπτης προόδου αλλά και άγνωστων κινδύνων.  Η υλοποίηση των δύο συστάσεων από τα 193 κράτη μέλη του Οργανισμού θα κρίνει το μεγάλο στοίχημα της εποχής μας και των σύγχρονων κοινωνιών.

 «Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αλλάξει το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης» Χαιρετισμό στην εκδήλωση απέστειλε η Πρώτη Κυρία της Κυπριακής Δημοκρατίας Άντρη Αναστασιάδη, η οποία σημείωσε πως η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να αλλάξουν το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης, αν αξιοποιηθούν σωστά: «Μέσα από τη διευκόλυνση της καθολικής πρόσβασης στην επιστημονική έρευνα και τα ερευνητικά δεδομένα, αλλά και μέσα από την εκμετάλλευση της τεχνητής νοημοσύνης πάντα στο πλαίσιο της δεοντολογίας, αναμφίβολα, διανοίγεται ο δρόμος για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες αλλά και ολόκληρη η ανθρωπότητα. Με αυτό τον τρόπο, διανοίγεται και ο δρόμος για την καταπολέμηση του παιδικού καρκίνου. Οι γιατροί δεν είναι πλέον μόνοι τους στον αγώνα, αφού η τεχνητή νοημοσύνη, ως ένα σπουδαίο νέο όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου, μπορεί να αναπτύξει ταχύτερα νέες θεραπείες, νέα φάρμακα για την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου αλλά και να παρέχει καλύτερη φροντίδα στους ασθενείς. Στο πλαίσιο αυτό και λαμβάνοντας υπόψη ότι η μάχη κατά του καρκίνου είναι μάχη που πρέπει να δίδουμε από κοινού, εκατοντάδες παιδιά θα αποκτούν πλέον μία πρόσθετη ελπίδα, που θα μετατραπεί σε δύναμη και ελπίδα, προκειμένου να παλέψουν και να καταφέρουν να βγουν νικητές από αυτή τη δοκιμασία.Είναι για αυτούς τους λόγους που η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αλλάξει το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις λύσεις της τεχνητής νοημοσύνης ούτως ώστε να κατέχουν πρωτοπόρα θέση στα συστήματα υγείας, θέτοντας όμως ως μέτρο πάντοτε τα όρια και τους κανόνες της ηθικής».

 «Σε αυτήν την κούρσα, όμως, σημασία δεν έχει μόνο η ταχύτητα. Αλλά κι η κατεύθυνση του κάθε δρομέα». Τη σημασία του να τεθεί στο επίκεντρο των τεχνολογικών εξελίξεων ο Άνθρωπος τόνισε στον χαιρετισμό της η σύζυγος του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, Μαρέβα Γκραμπόφσκι- Μητσοτάκη: «Όλοι οι ενεργοί πολίτες, ειδικά, μάλιστα, όσοι δεν ασχολούνται επαγγελματικά με την τεχνολογία και την επιστήμη, νομίζω ότι οφείλουν να διεκδικούν εφόδια πλοήγησης στο αχαρτογράφητο τοπίο το οποίο ανοίγεται μπροστά μας. Και, συνειδητοποιώντας τις τρέχουσες απαιτήσεις, να αναζητούν τις λύσεις τους μέσα σε αυτό. Η χώρα μας έχει, ήδη, εισέλθει στην κούρσα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Με επενδύσεις σε καινοτόμους κλάδους. Με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Και, κυρίως, με το προαιώνιο χάρισμα των κατοίκων αυτού του τόπου: τη συναίρεση του ελληνικού ταλέντου με την παγκόσμια εξέλιξη. Σε αυτήν την κούρσα, όμως, σημασία δεν έχει μόνο η ταχύτητα. Αλλά κι η κατεύθυνση του κάθε δρομέα. Οι ιδέες που τον κινητοποιούν. Οι στόχοι που τον εμπνέουν. Γιατί δεν υπάρχει αληθινή πρόοδος αν αυτή δεν έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο. Ούτε, συνεπώς, και τεχνητή νοημοσύνη αν αυτή δεν υπηρετεί τον δικό του, υγιή νου».

«Στον 21ο αιώνα η άνιση πρόσβαση στη γνώση, την ιατρική φροντίδα και την περίθαλψη είναι μη αποδεκτές» Βιντεοσκοπημένο χαιρετισμό απέστειλε η Γενική Διευθύντρια της UNESCO Audrey Azoulay. Στον χαιρετισμό της η κυρία Azoulay ευχαρίστησε με θερμά λόγια την κυρία Βαρδινογιάννη για αυτή της την ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία. Η κυρία Azoulay φέρνοντας ως παράδειγμα την άνιση πρόσβαση στις θεραπείες για τον παιδικό καρκίνο ανάμεσα στα παιδιά αναπτυγμένων και μη αναπτυγμένων κράτων, τόνισε: «Στον 21ο αιώνα η άνιση πρόσβαση στη γνώση, την ιατρική φροντίδα και την περίθαλψη είναι μη αποδεκτές. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επωφελείται από την επιστημονική πρόοδο. Αυτό άλλωστε προβλέπεται από τη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Και αυτός ακριβώς είναι πυρήνας των δύο Συστάσεων που υιοθετήθηκαν ομόφωνα από τα 193 Κράτη-Μέλη της UNESCO τον Νοέμβριο του 2021. Η πρώτη Σύσταση αφορά την Ανοιχτή Επιστήμη και έχει ως στόχο να κάνει την επιστημονική γνώση περισσότερο προσβάσιμη, συλλογική και συμπεριληπτική ώστε να ωφελούνται από αυτήν όλες οι κοινωνίες. Η δεύτερη Σύσταση που αφορά στην Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει ως στόχο να ξεδιπλώσει τα δυνάμεις της Τεχνητής Νοημοσύνης σε όλους τους τομείς, για παράδειγμα στην αντιμετώπιση ασθενειών όπως είναι ο καρκίνος, με σεβασμό όμως στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στα ανθρώπινα δικαιώματα».

«Η Ανοικτή Επιστήμη πεδίο κοινωνικής συμμετοχής» Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στον χαιρετισμό του μίλησε τόσο για την Ανοικτή Επιστήμη, όσο και την Τεχνητή Νοημοσύνη, ως απαντήσεις στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας: «Σε παγκόσμιο επίπεδο, λαμβάνει χώρα ο μετασχηματισμός της Επιστήμης σε Ανοικτή Επιστήμη. Η Ανοικτή Επιστήμη δεν θα αποτελεί, πλέον, προνόμιο και κλειστό, δικαιωματικό αγαθό αποκλειστικά για την επιστημονική κοινότητα. Θα καταστεί, αντιθέτως, πεδίο κοινωνικής συμμετοχής. Με τον τρόπο αυτό, οι πολίτες και οι κοινότητες θα μπορούν να συνδιαμορφώνουν τις προτεραιότητες της έρευνας. Kαι να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην εξέλιξή της….. Παράλληλα, η Ανοικτή Επιστήμη συνιστά βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναγνωρίζεται, δε, ως κρίσιμος επιταχυντής για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Η επιστημονική έρευνα οδήγησε, μεταξύ άλλων, σε ραγδαία αύξηση των εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης. Η Σύσταση της UNESCO για τη δεοντολογία της τεχνητής νοημοσύνης αποτελεί απάντηση στις νέες προκλήσεις που τίθενται. Τονίζει τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στην κοινωνία και επιδιώκει να μειώσει τους κινδύνους που συνεπάγεται….»

«Απαιτείται μια άμεση και ριζική αλλαγή παραδείγματος, η οποία θα περιλαμβάνει μια επιστήμη ανοικτή και καθολικά προσβάσιμη» Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στη σημασία υιοθέτησης των δύο Συστάσεων από την UNESCO προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παγκόσμιες προκλήσεις: «Σε συνθήκες εδραιούμενης παγκοσμιοποίησης και εμβάθυνσης της αλληλεπίδρασης και της αλληλεξάρτησης οικονομιών και κοινωνιών, καθίσταται όλο και περισσότερο εμφανές ότι οι υφιστάμενοι συσχετισμοί και οι περιορισμοί πρόσβασης στις κατακτήσεις της επιστήμης και της γνώσης δεν είναι δυνατό να διασφαλίσουν την κοινή και συνολική ανάπτυξη και πρόοδο, που αποτελούν προϋπόθεση για την αρμονική και ειρηνική συνύπαρξη των λαών, όπως και για ένα μακροπρόθεσμα βιώσιμο μέλλον. Απαιτείται μια άμεση και ριζική αλλαγή παραδείγματος, η οποία θα περιλαμβάνει μια επιστήμη ανοικτή και καθολικά προσβάσιμη, δεκτική στη συνεργασία, στη διαφάνεια, στη λογοδοσία, στον πλήρη εκδημοκρατισμό και στη συμμετοχικότητα. Οι αρχές αυτές καθίστανται ακόμη πιο σημαντικές προ των καινοφανών αλλαγών, που αναμένεται να επιφέρουν σε όλους τους τομείς οι επαναστατικές νέες εφαρμογές των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης. Εφαρμογές που αναμένεται να δημιουργήσουν τεράστιες δυνατότητες και προοπτικές, αλλά ταυτόχρονα και νέα διλήμματα, προκλήσεις και κινδύνους για την ανθρωπότητα».

Τις απόψεις τους εξέφρασαν επίσης ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Καθηγητής Αντώνιος Ρεγκάκος, η Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια της UNESCO για τις Φυσικές Επιστήμες Shamila Nair Bedouelle, η Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια της UNESCO για τις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες Gabriela Ramos, ο πρύτανης Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών Πρύτανης Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, ο Επικεφαλής του Τμήματος για την Ανοικτή Επιστήμη της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Δρ. Κωνσταντίνος Γληνός, ο Πρόεδρος Δ.Σ. και Γενικός Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά», Καθηγητής Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Εμίρης, ο Ομότιμος ∆ιακεκριμένος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Πανεπιστήμιο Texas A&M, ΗΠΑ, Tακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Δημήτρης Νανόπουλος, ο Χάρης Παμπούκης, ο Ομότιμος Καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Χρούσος, και ο Διευθυντής και Πρόεδρος Δ.Σ. του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Δρ. Βασίλειος Γρηγορίου.

 Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τον Παιδικό Καρκίνο, ανάμεσα στα δύο πάνελ προβλήθηκε βίντεο με τις τοποθετήσεις του Διοικητή της Ογκολογικής Μονάδας Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ» Μανώλη Παπασάββα και των διευθυντών των Κλινικών της Μονάδας: Σοφίας Πολυχρονοπούλου, Συντονίστριας – Διευθύντριας του Τμήματος Παιδιατρικής Αιματολογίας – Ογκολογίας Νοσοκομείου Παίδων«Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», Aντώνη Καττάμη, Καθηγητή ΕΚΠΑ, Υπεύθυνου Πανεπιστημιακής Αιματολογικής-Ογκολογικής Μονάδας, “Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ” Ογκολογική Μονάδα, Νοσοκομείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», Προέδρου Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, Μαργαρίτας Μπάκα, Επικεφαλής Διευθύντριας Αιματολογικού – Ογκολογικού Τμήματος Νοσοκομείου Παίδων “Π.&Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ”, Ευγένιου Γουσέτη, Παιδίατρου Αιματολόγου – Ογκολόγου ΕΣΥ, Επιστημονικού Υπεύθυνου του Κέντρου Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας της Ογκολογικής Μονάδας Παίδων “Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ” και Στέλιου Γραφάκου, Επιστημονικού Διευθυντή της Τράπεζας Εθελοντών των Δοτών Μυελού Οστών «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ».

Τέλος η αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO Πρέσβυς Μαρία Διαμαντοπούλου ανέφερε: «Είναι βέβαιο είναι ότι η συζήτηση αυτή δεν εξαντλήθηκε σήμερα. Ο διάλογος θα συνεχιστεί, ελπίζουμε πολύ σύντομα, με τη διοργάνωσης μίας ημερίδας, με φυσική παρουσία, με συμμετοχή της UNESCO και όλων των αρμόδιων φορέων και το πιο σημαντικό από όλα, της νεολαίας μας, στην πατρίδα μας , την Ελλάδα». Την εκδήλωση συντόνισε ο εκδότης της Realnews Νίκος Χατζηνικολάου.