Με τον εξωτισμό της Ανατολής: Ραντεβού στη Σητεία δίνει τον Απρίλιο ο διεθνής διαγωνισμός ελαιολάδου Athena
Η Σητεία είναι η ομορφότερη εκπρόσωπος της ανατολικής Κρήτης, η πατρίδα του «Ερωτόκριτου» και ο τόπος όπου θα διεξαχθεί 7 με 9 Απριλίου, ο 7μος διεθνής διαγωνισμός «Αthena International Olive Oil Competition». Οι 30 παγκοσμίου εμβέλειας κριτές θα αξιολογήσουν πάνω από 600 δείγματα ελαιολάδου, προερχόμενα από όλη την υφήλιο. Σχεδιάστε από τώρα μια αξέχαστη ανοιξιάτικη εξόρμηση στην περιοχή, όπου παράλληλα με τα μυστικά του ελαιολάδου θα έχετε την ευκαιρία να ανακαλύψετε και την αυθεντική Κρήτη.
Και το ταξίδι ξεκινά… Σητεία η πύλη στην Ανατολή
Παραδοσιακή, φιλόξενη, γραφική με άρωμα και χρώματα Ανατολής η πόλη αποτελεί την ιδανική βάση για όσους θέλουν να ανακαλύψουν τις ομορφιές της αυθεντικής Κρήτης. Εκεί βρισκόταν ο τόπος κατοικίας των Ετεοκρητών, δηλαδή των αυτόχθονων, οι γηγενών Κρητών (οι Μινωίτες, οι οποίοι βρήκαν εκεί καταφύγιο μετά την κατάληψη του νησιού από τους Δωριείς). Η Σητεία ταυτίζεται με την μινωική πόλη Ητεία ή Ητιδα, η οποία ήταν η πατρίδα του Μύσωνα, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Κατοικείτο ήδη από την εποχή του χαλκού, ενώ γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τον 2ο αι. μ.Χ.
Η επαρχία της Σητείας ήταν άκρως σημαντική στην αρχαιότητα, όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών που ξεκίνησαν εδώ και ενάμιση περίπου αιώνα. Η περιοχή μνημονεύεται αρκετά και κατά την μινωική περίοδο, άλλωστε είναι γνωστό πως το λιμάνι της Ζάκρου ήταν από τα κομβικά της μινωικής περιόδου.
Ιδιαίτερο ρόλο όμως έχει και η γεωλογική ιστορία του τόπου, με τις εντυπωσιακές χαράδρες, σπήλαια και φαράγγια, που αποτελούν ενδιαφέροντα αξιοθέατα και εξαιρετική πρόταση για βιωματικές εμπειρίες. Σχεδόν το σύνολο του σημερινού Δήμου Σητείας έχει αναγνωριστεί ως γεωπάρκο, ενταγμένο στο παγκόσμιο δίκτυο γεωπάρκων της Unesco. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο ελαιώνας της Σητείας αποτελεί κατ’ ουσίαν μέρος του γεωπάρκου, κάτι που αποτελεί αναμφισβήτητα παγκόσμια μοναδικότητα.
Σήμερα η πόλη των 11.000 περίπου κατοίκων είναι χτισμένη αμφιθεατρικά γύρω από το λιμάνι της και διαθέτει έναν όμορφο παραλιακό περίπατο πλάι στα καΐκια, αλλά και μια μεγάλη αμμουδερή παραλία που κατακλύζεται από κόσμο το καλοκαίρι. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο παραλιακός δρόμος με τα ταβερνάκια, τις καφετέριες και τα ρακάδικα τους καλοκαιρινούς μήνες σφύζει από ζωή.
Η Σητεία όμως είναι γνωστή και ως η πατρίδα του Βιτσέντζου Κορνάρου, του δημιουργού του κρητικού έπους «Ερωτόκριτος» (γραμμένο στις αρχές του 17ου αιώνα.). Η πόλη έχει επιτύχει να κρατήσει το χρώμα της αλλά και την έμφυτη κλίση και αγάπη των κατοίκων της στη μουσική και τον χορό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως οι Σητειακοί θεωρούνται από τους πιο κεφάτους και φιλόξενους της Κρήτης.
Σητεία και ελαιόλαδο
Η πόλη της Σητείας, η οποία θα φιλοξενήσει το διαγωνισμό Αthena, έχει δώσει το όνομά της σε μία από τις πιο γνωστές Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης ελαιολάδου, την ΠΟΠ Σητεία Λασιθίου, η οποία καλύπτει ουσιαστικά όλη την ανατολική Κρήτη. Εκτιμάται πως περισσότερες από 10.000 οικογένειες βιοπορίζονται κυρίως από την ελιά, η οποία καλλιεργείται εκεί από τους μινωικούς χρόνους.
Τα 2,5 εκατ. ελαιόδενδρα της περιοχής αυτής καλύπτουν πάνω από 110.000 στρέμματα γης, με ετήσια παραγωγή που κυμαίνεται από τους 10.000 μέχρι τους 15.000 τόνους ελαιολάδου. Η ελιά αποτελεί την πλέον διαδεδομένη αγροτική καλλιέργεια της ανατολικής Κρήτης και τα 2,5 εκατομμύρια δέντρα της αντιστοιχούν στο 80% των δενδρωδών καλλιεργειών της περιοχής!
Τα κύρια οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ελαιόλαδου που παράγει ο τόπος είναι το μεσαίας έντασης φρουτώδες, με πικρά και πικάντικα στοιχεία που αυξάνονται ανάλογα με το υψόμετρο καλλιέργειας. Η αρμονική του γεύση το καθιστά ένα από τα αγαπημένα ελαιόλαδα των αρχιμαγείρων. Στα ορεινά και στα ημιορεινά η ελιά αποτελεί σχεδόν μονοκαλλιέργεια. Ο κύριος λόγος είναι κλιματικός, μιας και οι συνθήκες του μεσογειακού κλίματος της περιοχής χαρακτηρίζονται από έλλειψη νερού (μικρό ύψος βροχών μέσα σε λίγους μήνες), πολλή ηλιοφάνεια (η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, μέση ετήσια πάνω από 2.800 ώρες), χαμηλή σχετική υγρασία, υψηλές μέσες θερμοκρασίες το καλοκαίρι και ήπιους χειμώνες. Το κλίμα αυτό υφίσταται, βέβαια, για αιώνες και δικαιολογεί την παρουσία πολλών υπεραιωνόβιων ελαιοδένδρων, τα οποία συναντάμε ακόμα και σε συστάδες, απολύτως παραγωγικά ακόμα και σήμερα.
Η καλλιέργεια της ελιάς συνεχίζει να απασχολεί ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της Σητείας: εκτιμάται πως οι 10.000 οικογένειες που βιοπορίζονται κυρίως από την καλλιέργειά της, ασχολούνται αποκλειστικά μία ποικιλία, την κορωνέικη. Ένα 5% των εκτάσεων είναι φυτεμένο με την ποικιλία τσουνάτη ή μουρατολιά, όπως ονομάζεται στην Κρήτη. Όπως όλα τα κρητικά ελαιόλαδα, πλέον του 90% της παραγωγής ΠΟΠ Σητεία πιστοποιείται συστηματικά ως εξαιρετικά παρθένο.
Ο διαγωνισμός
Ο «Αthena International Olive Oil Competition» γίνεται σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Σητείας και με θεσμικούς εταίρους τον Οργανισμό Ανάπτυξης Σητείας και το Επιμελητήριο Λασιθίου. Η συμμετοχή στον Athena 2022 και η έναρξη αποστολής δειγμάτων στη διοργανώτρια εταιρεία Vinetum είναι ήδη δυνατή μέσω της ιστοσελίδας του διαγωνισμού www.athenaoliveoil.gr.
Μία από τις καινοτομίες που έχει υιοθετήσει ο διαγωνισμός είναι να αλλάζει κάθε χρόνο τόπο διεξαγωγής με στόχο την ανάδειξη των γηγενών ποικιλιών ελιάς της χώρας μας και βέβαια, σταδιακά, των εμβληματικών ελαιοκομικών περιοχών όλης της Ελλάδας. Από το 2016, πρώτη χρονιά διεξαγωγής του διαγωνισμού στην Αθήνα, ο Athena IOOC έχει διεξαχθεί στην Πύλο, στους Δελφούς, στο Ναύπλιο, στα Σπάτα και στη Λέσβο, με συνεχή ανοδική πορεία του αριθμού δειγμάτων προς αξιολόγηση. Ως ο μόνος διεθνής ελληνικός διαγωνισμός του είδους του αντανακλά και προάγει τη συνεχώς αναπτυσσόμενη εξέλιξη των ελληνικών ελαιολάδων.
Στον «Αthena International Olive Oil Competition» συμμετέχουν με προϊόντα τους μερικοί από τους πλέον καταξιωμένους ελαιοπαραγωγούς της υφηλίου, αποτέλεσμα της σοβαρής οργάνωσής του σε συνδυασμό με το ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο της κριτικής επιτροπής. Μάλιστα, λόγω του μεγάλου αριθμού των κριτών του, η αναλογία με τον αριθμό ελαιολάδων που αυτοί καλούνται να αξιολογήσουν είναι από τις καλύτερες όλων των διαγωνισμών ελαιολάδου.
Οι 30 διεθνούς φήμης κριτές αναμένεται να αξιολογήσουν πάνω από 600 δείγματα ελαιολάδου απ’ όλη την υφήλιο.
Την 30μελή κριτική επιτροπή του διαγωνισμού συνθέτουν πιστοποιημένοι δοκιμαστές ελαιολάδου διεθνούς εμβέλειας από την Αργεντινή, την Αυστραλία τη Βραζιλία, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία την Ισπανία, το Ισραήλ, την Ιταλία, το Μαρόκο, τη Μεγάλη Βρετανία, την Πορτογαλία, την Τυνησία την Τουρκία και, φυσικά, την Ελλάδα. Οι γευσιγνώστες αναμένεται να αξιολογήσουν πάνω από 600 ελαιόλαδα, προερχόμενα από όλες τις χώρες που πρωταγωνιστούν στην ελαιοπαραγωγή. Πέρυσι, για παράδειγμα, 24 χώρες εκπροσωπήθηκαν στον Athena με δείγματα ελαιολάδου, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ιαπωνία, η Αργεντινή, η Ουρουγουάη,η Νότια Αφρική και η Αυστραλία.
Σήμερα, η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο –πρώτη στην παραγωγή εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου– και μακράν πρώτη στην κατά κεφαλήν κατανάλωση, ακολουθούμενη από την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Η χώρα μας, που πρώτη ανέδειξε την ελιά και το ελαιόλαδο σε πολιτισμικό αγαθό, αποτελεί σήμερα μια από τις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγικές δυνάμεις στον κόσμο, ενώ τα ελληνικά εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, η σπουδαιότερη ελληνική ποικιλία, η κορωνέικη, καλλιεργείται πλέον και σε πολλές άλλες χώρες που επιδιώκουν την παραγωγή ελαιολάδων υψηλού επιπέδου. Το όνειρο της διεξαγωγής ενός διεθνούς διαγωνισμού ελαιολάδου στην Ελλάδα έγινε πραγματικότητα το 2016, με τη διοργάνωση του πρώτου AΤΗENA στην Αθήνα, τη μυθική γενέτειρα του ελαϊκού πολιτισμού.
Τα βραβεία
Η Βαθμολόγηση των ελαιολάδων γίνεται με ανώτατη βαθμολογία τις 100 μονάδες.
Ο Athena απονέμει τα παρακάτω ειδικά βραβεία:
- Ειδικό βραβείο για το ελαιόλαδο με την υψηλότερη βαθμολογία μεταξύ όλων των διαγωνιζομένων.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελαιόλαδο ανά χώρα (εφόσον συμμετέχουν τουλάχιστον 5 δείγματα από την εν λόγω χώρα).
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο μονοποικιλιακό ελαιόλαδο του διαγωνισμού.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελαιόλαδο ανά ποικιλία (εφόσον συμμετέχουν τουλάχιστον 5 δείγματα από τη συγκεκριμένη ποικιλία ελιάς).
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο χαρμάνι ελαιολάδου (blend) του διαγωνισμού.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελαιόλαδο από την ποικιλία κορωνέικη, παγκοσμίως.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελληνικό ελαιόλαδο από την ποικιλία κορωνέικη
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελαιόλαδο βιολογικής καλλιέργειας, παγκοσμίως.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελληνικό ελαιόλαδο βιολογικής καλλιέργειας.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο ελληνικό ελαιόλαδο ανά περιοχή: Κρήτη, Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Ιόνια Νησιά, Νησιά Αιγαίου.
- Ειδικό βραβείο για το καλύτερο αρωματισμένο ελαιόλαδο.
Αξίζει να επισκεφτείτε
Όσοι λοιπόν βρεθείτε τον Απρίλιο στη Σητεία για τον διαγωνισμό Athena αξίζει να επισκεφτείτε:
Το φρούριο της Καζάρμας για να δείτε τη θέα της πόλης από ψηλά. Εκεί το καλοκαίρι, στο πλαίσιο των «Κορναρείων» του πολιτιστικού φεστιβάλ της Σητείας, φιλοξενούνται μια σειρά από εξαιρετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης που με τα εκθέματα του καλύπτει μια περίοδο περίπου 4.000 χρόνων.
Στην ευρύτερη περιοχή αξίζει να επισκεφτείτε: το όμορφο ψαροχώρι Μόχλος (με το γραφικό λιμανάκι και τις φημισμένες ταβέρνες), το χωριό Σφάκα (με την εκκλησιά της Αγίας Τριάδας του 1643), το χωριό Λάστρο (με τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, την οποία κοσμεί μια ξεχωριστεί βενετσιάνικη καμπάνα), την Τουρλωτή (εκεί βρίσκεται το εκκλησάκι του Χριστού, παραδοσιακά καφενεία, η ομώνυμη παραλία, καθώς και ο λόφος Καστρί με ερείπια αρχαίας πόλεως και εκπληκτική θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου), τη Μυρσίνη (με τον ναό του Αγίου Γεωργίου και τον σημαντικό θολωτό τάφο μινωικής εποχής), τη μονή Φανερωμένης και βέβαια την ιστορική Μονή Τοπλού (μοναστήρι του 14ου αι., το οποίο αναδύεται στη μέση του μικρού οροπεδίου, 10 χλμ. ανατολικά της Σητείας, που θυμίζει φρούριο).
Τέλος δεν θα έπρεπε να παραλείψετε μια επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο του ανακτόρου της Κάτω Ζάκρου, το οποίο αποτελεί ένα από τα 4 ανάκτορα του μινωικού πολιτισμού.
Όσοι θα ήθελαν να δουν από κοντά τις πιο όμορφες παραλίες της περιοχής, οι οποίες έχουν βραβευτεί με τη γαλάζια σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανεπιφύλακτα συστήνουμε: την παραλία της Σητείας, την παραλία Χιόνα, την παραλία του Κουρεμένου, την παραλία Βάι (το γνωστό φοινικόδασος), την παραλία Ερμούπολη-Ιτανος, την παραλία στην Κάτω Ζάκρο, την παραλία Ξηρόκαμπος.
Για τη διαμονή σας επισκεφτείτε τα: http://www.sitiarooms.gr/index.php/el/, https://www.sitiahotels.gr/
Περισσότερες πληροφορίες για την περιοχή θα βρείτε στο http://www.cretesitia.gr/index.php/el/gallery-sitia
