«Κωδικός Γκάντερ: Ο άνδρας που σημάδεψε την πορεία του πολέμου» από τη Φωτεινή Τομαή

O Αλέξανδρος Γεωργιάδης, γεννημένος στον Όθο της Καρπάθου, βρέθηκε μετανάστης στην Αμερική. Ηλεκτρολόγος μηχανολόγος, απόφοιτος του Κάρνεγκι, κατατάχτηκε στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την OSS (Office of Strategic Services). Με έδρα την Αδριανούπολη οργάνωσε πράξεις δολιοφθοράς των Συμμάχων, με αποτέλεσμα να αποκοπούν οι γέφυρες τροφοδοσίας του Άξονα από την Τουρκία. Αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του λοχαγού. Τιμήθηκε με τον Χάλκινο Αστέρα Ανδρείας του αμερικανικού στρατού και έλαβε τη διάκριση της Λεγεώνας της Τιμής για την αποκάλυψη του δικτύου διπλών πρακτόρων «Ντόκγουντ». Η άρνησή του να δουλέψει για τη CIA μετά το τέλος του πολέμου και η συνεργασία του με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ τον έφεραν στο μάτι του κυκλώνα, όταν στην Αμερική μεσουρανούσε το άστρο του Μακάρθυ, με αποτέλεσμα να υποστεί πολλές ψυχολογικές και άλλες διώξεις. Μέλος της ΑΧΕΠΑ από την ίδρυσή της, παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, το 1976, φλογερός Δωδεκανήσιος και λάτρης της πατρίδας του, της Καρπάθου.

Αυτή με λίγα λόγια είναι η ιστορία που διαπραγματεύεται η Φωτεινή Τομαή, στο νέο της βιβλίο «Κωδικός Γκάντερ: Ο άνδρας που σημάδεψε την πορεία του πολέμου», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Στον ερώτημά μας για τους λόγους που την οδήγησαν στη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου, η ίδια δήλωσε: «Η έρευνα διήρκεσε περισσότερο από 10 χρόνια και, ενώ θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα βιβλίο για λίγους, εννοώ δηλαδή ακαδημαϊκούς κυρίως, με σχόλια και παραπομπές… προτίμησα τη μυθιστορηματική γραφή για να το διαβάσουν περισσότεροι.  Γιατί αξίζει να διαβαστεί η ιστορία του υπέροχου ήρωας του βιβλίου μου, του φτωχόπαιδου από την Κάρπαθο με τη γνήσια ελληνική ψυχή και τον απέραντο σεβασμό στη δεύτερη πατρίδα του, την Αμερική, εκείνη που του χάρισε τα φώτα της γνώσης για να μπορέσει να προκόψει και να κάνει τους δικούς του περήφανους στη γενέτειρά του, το μικρό χωριό Όθο της Καρπάθου. Θα ήθελα να αναφέρω πως αφορμή για να ασχοληθώ με τον Γεωργιάδη στάθηκε μιά επιστημονική ανακοίνωση στη δεκαετία του ‘80 της αείμνηστης Αγγελικής Λαΐου.

Η Λαΐου είχε μελετήσει αμερικανικά αρχεία. Απελευθερώνοντας φακέλους ΥΠΕΞ , περιόδου του πολέμου, εντοπίστηκαν σε εμάς άλλοι επτά φάκελοι. Να προσθέσω εδώ πως εννοώ διπλωματικά έγγραφα της εποχής και των Μυστικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ. Η πρόκληση ήταν τεράστια όπως και η προσωπικότητα του ήρωα… δεν είχα άλλη επιλογή. Έγινε για μένα σκοπός ζωής να φέρω την ιστορία του στο φως και να τον αποκαταστήσω την ιστορία».

Η Φωτεινή Τομαή πλαισιωμένη από τους Νίκο Δένδια, Ευάγγελος Βενιζέλος, Θανάση Παφίλη και Μάκη Μάτσα, τον περασμένο Δεκέμβριο στην παρουσίαση του βιβλίου της στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.

Της ζητάμε να μας σκιαγραφήσει την προσωπικότητα του ήρωα του βιβλίου της: «Ανήσυχο πνεύμα από μικρό παιδί, με ασυνήθιστη για την ηλικία του ενσυναίσθηση  και ωριμότητα, αναζητούσε απαντήσεις για τον κόσμο πολύ μακρυά από τους ορίζοντες του νησιού που γεννήθηκε και τις έψαχνε μέσα στα βιβλία φιλοσοφίας του δάσκαλου πατέρα του και τα ιερά κείμενα του παππού του, ο οποίος ήταν και ο ιερέας του χωριού του. Ριψοκίνδυνος και λάτρης της περιπέτειας έφυγε να σπουδάσει στην Αμερική. Αγάπησε με πάθος και τις δυο του πατρίδες, την Ελλάδα και την Αμερική  και όταν βρέθηκε στις τάξεις του αμερικανικού στρατού, έχοντας εντυπωσιάσει τους ανώτερούς του στην ιεραρχία με τις σπάνιες αρετές που διέθετε ως αξιωματικός Πληροφοριών, του ανατέθηκε η δύσκολη αποστολή να φέρει σε συνεργασία τον ΕΛΑΣ με τους Αμερικανούς προκειμένου να ανακόψουν τις γέφυρες τροφοδοσίας του Χίτλερ με πρώτες ύλες από την Τουρκία.

Η Φωτεινή Τομαή κρατώντας το νέο της βιβλίο «Κωδικός Γκάντερ: Ο άνδρας που σημάδεψε την πορεία του πολέμου», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη

Συνεχίζοντας η Φωτεινή Τομαή τονίζει τη μεγάλη συμβολή του Γεωργιάδη για τη λήξη του πολέμου και στη θετική έκβασή του υπερ των Συμμάχων. «Χωρίς τον Γεωργιάδη δεν θα είχαν ανατιναχθεί οι γέφυρες της Αλεξανδρούπολης και του Σβίλενγραντ, η Τουρκία θα συνέχιζε να τροφοδοτεί το Βερολίνο με πρώτες ύλες και ο πόλεμος θα διαρκούσε άγνωστο για πόσο… Στον Γεωργιάδη δεν οφείλει τιμές μόνο η Αμερική ή και η Ελλάδα, αλλά η ανθρωπότητα ολόκληρη».

Όσο για τις σημαντικές προσωπικότητες που γνώριζε και συναναστρεφόταν ο Γεωργιάδης ο κατάλογος σύμφωνα με την κ. Τομαή είναι μεγάλος: «Γνώριζε προσωπικότητες της εποχής όπως τη χήρα του Ρούζβελτ, τον Στρατηγό Νυόνοβαν, τον Φίλιπ Γκράχαμ, σύζυγο της κόρης του ιδιοκτήτη της Ουάσιγκτον Ποστ, Κάθριν που μάλιστα ήταν ο καθοδηγητής του όταν κατετάγη στις Μυστικές Υπηρεσίες, την OSS και άλλους πολλούς και σημαντικούς».

Η ιστορία έχει ενδιαφέρον γιατί ακόμα και όταν τελείωσε ο πόλεμος για τον Γεωργιάδη δεν τελείωσε η προσπάθεια. Συνέχισε μέχρι το τέλος της ζωής του να αγωνίζεται για τα ιδανικά και τα πιστεύω του, χωρίς να υπολογίζει το τίμημα: «Ο Γεωργιάδης  επέστρεψε μετά τη λήξη του πολέμου στην Αμερική. Αρνήθηκε να ενταχθεί στις τάξεις της CIA, η οποία διαδέχθηκε την OSS, και αυτό του στοίχισε ακριβά επί Μακαρθισμού. Ηταν πιά 45 ετών και ήθελε να κάνει οικογένεια. Παντρεύτηκε την Ιταλοαμερικανίδα Μαρία κι έκανε μία κόρη και δύο γιούς. Ο μεγαλύτερος, ο Πίτερ, δικηγόρος ο ίδιος, όπως και ο ανιψιός του, Μάικ Επιτρόπουλος, καθηγητής Κοινωνιολογίας , στάθηκαν στο πλευρό μου κατά τη συγγραφή του βιβλίου και μου προσέφεραν τη βοήθειά τους απλόχερα. Πρόσφατα, μάλιστα, η οικογένεια Γεωργιάδη παρέστη σε τελετή στο Μνημείο Βετεράνων της Ουάσιγκτον, όπου απονεμήθηκαν στον Αλέξανδρο Γεωργιάδη τιμές ήρωα. Να αναφέρω πως ήδη, παρά τις διώξεις επί Μακαρθισμού που υπέστη, είχε τιμηθεί με παράσημα ανδρείας του αμερικανικού στρατού».

Λίγα λόγια για τη Φωτεινή Τομαή σήμερα πρέσβης ε.τ , σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια της Αθήνας και του Birmingham. Με πλούσιο συγγραφικό έργο λογοτεχνικών και δοκιμίων διεθνούς διπλωματίας, τακτική αρθρογράφος στον ημερήσιο Τύπο, έχει λάβει σειρά διακρίσεων στο εξωτερικό για την υπεράσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταπολέμηση του ρατσισμού και του αντισημιτισμού.